Manuela Gretkowska - Agent

Bardzo sensualna, plastyczna I klimatyczna książka Manueli Gretkowskiej. Pewnie sporą zasługą tego właśnie mojego pierwszego odczucia jest to, ze książkę tą miałam dostępną w formie audiobooka czytanego przez Marka Konrata. To z pewnością potęgowało wrażenie.

Moja znajomość z twórczością Gretkowskiej jest jak sinusoida od zachwytu do zniechęcenia. Ta książka jest chyba gdzieś tak pomiędzy.

„Trzymająca w napięciu, doskonale, wręcz filmowo opowiedziana historia zaskakującego trójkąta miłosnego między Izraelem a Polską. Wciągająca, na przemian zabawna i wzruszająca fabuła z przejmującym finałem to jak zawsze u Gretkowskiej pretekst do mówienia o ważnych, niełatwych sprawach zamiatanych pod dywan poprawności.

Szymon Golberg, ocalały z Holokaustu, ciągle atrakcyjny 60 –latek, biznesmen prowadzi podwójne życie. Kochającą go żonę Hannę zostawia coraz częściej w Tel Avivie żeby wyjechać służbowo do Polski. W Warszawie ulokował nie tylko firmę ale i nową miłość. Z młodą kochanką Dorotą ma syna. Szymon kocha obie kobiety i tak samo je oszukuje. Ale pewnego dnia, gdy żona postanawia odwiedzić go w Polsce, sytuacja wymyka się spod kontroli. Jego życie zamienia się w karuzelę komiczno-dramatycznych wydarzeń.

Gretkowska, jak zwykle bezkompromisowo analizuje trudne relacje męsko-damskie. Odważnie punktuje absurdy polskiej rzeczywistości: hipokryzję, nacjonalizm, dwuznaczną rolę Kościoła, stereotypy polsko-żydowskie, uprzedzenia.
Tworząc wielowymiarowe i sugestywne postacie nie pisze o narodach lecz o ludziach. Oni są najważniejsi: skomplikowani, wrażliwi, pogubieni. Każdy z nas jest przecież inny: „Kiedy wychowa się wreszcie ludzi na ludzi, a nie na Żydów, Niemców, Palestyńczyków, Serbów, Polaków?“ – zadaje pytanie jeden z desperowanych bohaterów tej książki.

„Agent“ to poruszająca powieść o sile uczuć, ukrytych pragnieniach, kłamstwie z miłości i jej braku, ze wszystkimi dramatycznymi konsekwencjami.”

Przeczytałam bardzo zachwalającą recenzję tej książki i nastawiał się na ogromne WOW, tymczasem WOW okazało się być de facto trochę mniejsze.

Dla mnie największe zaskoczenie to świat Izraela widziany oczami jego mieszkańców, dotkniętych historia-zarówno swojego narodu jak i własnymi przeżyciami tak bardzo determinującymi ich aktualne miejsce. To także zaskakująca opowieść o mężczyźnie, kochającym dwie kobiety i dwie swoje rodziny. I co jeszcze bardziej zastanawiające  nie byłam w stanie mimo tego ocenić go negatywnie, mimo, że nie jest to aprobowany przeze mnie model. Wraz z Szymonem poznajemy jego izraelską rodzinę-żonę Hannę, z która związany jest od 40 lat, córkę Miriam i historię zmarłego syna i polską wraz z zakochaną w nim młodą Dorota i ich małym synkiem Dawidem.

Rozdarty pomiędzy dwoma światami próbuje żyć, zachowywać tajemnice, sprawdzać się jako mąż, partner i ojciec. Czasem ma się wrażenie, że Szymon w Izraelu, to Szymon, który żyje jak przyszło mu żyć, pewien konformista, który nie walczy już o szczęście córki, bierze świat taki, jaki zastał, nie chce go zmieniać. Szymon w Polsce to ojciec przezywający druga miłość i układający swoje życie, tak jakby chciał, żeby wyglądało, gdyby dano mu kolejną szansę na ponowne przeżycie ostatnich 20-30 lat. To taka walka z przyszłością i próby utrzymania się na powierzchni-jakby życiem z Dorota rekompensował sobie wszystko, to co go ominęło lub nie udało się mu osiągnąć. Z drugiej strony to mężczyzna wyjątkowo niezdecydowany, chciałoby się powiedzieć mało ogarnięty, za którego prezenty kochance kupuje jego pracownik. Jednocześnie to ojciec, który  ani nie potrafi walczyć o swoją córkę ani zaakceptować jej wyboru męża – ortodoksyjnego Żyda. Podczas lektury cały czas się zastanawiałam, czy Szymon bardziej mnie ciekawi czy bardziej irytuje, do tej pory nie wiem.

Co mi się w książce podobało-taka współczesność Gretkowskiej- katolicka Polska zderzona z przyjeżdżającymi do niej Żydami. Nie tylko tymi, którzy robią tu jakieś interesy, ale także wycieczkami młodzieży izraelskiej. To, co również zasługuje na wzmiankę do spora wiedza na temat współczesnego życia w Izraelu, wiele ciekawostek, informacji mi nie znanych.

Co rozczarowuje? Tandetne zakończenie, przede wszystkim, zbyt proste i zbyt przewidywalne. „Niedociągnięte” wątki poboczne – jak ten związany z córką Szymona, czy też wątki, które można byłoby pominąć – perypetie Gugla z jego dziewczyną.

Nie wiem, czy mi się ta książka podobała, zaciekawiła mnie i za to ocena 6/10